W 2025 roku w życie weszły w życie istotne zmiany dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (ZZP) oraz firm, które regularnie zatrudniają takie osoby. Kontrola zgodności z ustawą o Deregulacji Oceny Relacji Pracy (DBA) zostanie wznowiona, aby zapobiec tzw. fałszywej niezależności (schijnzelfstandigheid). W artykule tym omawiamy historię oraz przyszłość ustawy DBA, jak unikać fałszywej niezależności oraz jak będzie wyglądał rynek pracy w 2025 roku.
Rok 2025 oznacza zakończenie moratorium na egzekwowanie przepisów ustawy DBA. Oznacza to, że będą konsekwencje, jeśli Urząd Skarbowy wykryje fałszywą niezależność w relacji między zleceniodawcą a osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Fałszywa niezależność prowadzi do nierównych warunków zatrudnienia dla pracowników i nieuczciwej konkurencji.
W zeszłym roku pojawiły się wątpliwości co do faktycznego rozpoczęcia egzekwowania przepisów, ponieważ kryteria fałszywej niezależności nie były do końca jasne. Jednak w głównych ustaleniach minister pracy Eddy van Heijum potwierdził, że egzekwowanie przepisów nastąpi. Zostało to również potwierdzone podczas okrągłego stołu na temat ustawy DBA, który odbył się 6 września 2024 roku.
Choć nadal nie ma pełnej pewności co do konkretnych kryteriów, na których Urząd Skarbowy będzie egzekwować przepisy, istnieją cztery pewne rzeczy:
Odpowiedzialność leży głównie po stronie zleceniodawców – Jeśli pojawi się fałszywa niezależność, Urząd Skarbowy najpierw zwróci się do zleceniodawcy. Ewentualne konsekwencje za brak zgodności z przepisami również obciążają zleceniodawców. Niemniej jednak odpowiedzialność spoczywa także częściowo na osobie prowadzącej działalność gospodarczą, aby zapobiec fałszywej niezależności.
Będą konsekwencje dla fałszywej niezależności – Urząd Skarbowy będzie mógł nałożyć dodatkowe opłaty, jeśli stwierdzi fałszywą niezależność. W takim przypadku zleceniodawca będzie musiał zapłacić zaległe składki na ubezpieczenia społeczne, takie jak wynagrodzenie urlopowe.
Rok 2025 to rok przejściowy dla ustawy DBA – W 2025 roku wprowadzony zostanie okres przejściowy, w którym nie będą nakładane kary grzywny. Urząd Skarbowy będzie najpierw ostrzegał zleceniodawców, którzy muszą podjąć odpowiednie kroki, aby dostosować współpracę z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. Zleceniodawcy, którzy będą mogli udokumentować podjęte kroki, nie będą karani grzywną.
Brak modelowych umów – Wiele osób nadal korzystało z modelowych umów zatwierdzonych przez Urząd Skarbowy. Jeśli współpraca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą opierała się na tych umowach, nie było mowy o fałszywej niezależności. Modelowe umowy są jednak wycofywane, ponieważ sposób współpracy często nie pokrywał się z tym, co było zapisane w tych umowach.
Ustawa DBA została wprowadzona w 2016 roku, aby wyjaśnić relacje między zleceniodawcami a osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. Zastąpiła wcześniejszą deklarację VAR (Deklaracja Relacji Pracy). Często pojawiają się wątpliwości, kiedy osoba prowadząca działalność gospodarczą jest rzeczywiście niezależna, a kiedy powinna być traktowana jak pracownik na etacie.
Celem ustawy DBA było zapobieganie tzw. fałszywej niezależności, czyli sytuacji, w której osoba pracująca na własny rachunek de facto pełni funkcję pracownika na etacie, ale bez przysługujących jej praw, takich jak składki na ubezpieczenia społeczne czy urlop.
Moratorium na egzekwowanie oznacza, że Urząd Skarbowy nie podejmuje działań egzekucyjnych w przypadku niezgodności z przepisami, chyba że jest to działanie z premedytacją. Moratorium zostało wprowadzone, ponieważ przepisy dotyczące fałszywej niezależności były niejasne, co miało na celu danie firmom czasu na dostosowanie swoich działań do nowych regulacji.
Moratorium trwało przez 8 lat, a teraz w 2025 roku zostanie zniesione.
Oprócz samego egzekwowania przepisów, w 2025 roku mogą wystąpić również skutki finansowe. Zleceniodawcy będą musieli zapłacić zaległe składki na ubezpieczenie społeczne i wynagrodzenie urlopowe za pracowników, którzy byli traktowani jako osoby prowadzące działalność gospodarczą, ale w rzeczywistości byli pracownikami na etacie. Po 2025 roku mogą zostać nałożone kary grzywny za brak płacenia odpowiednich składek.
Zniesienie moratorium na egzekwowanie przepisów ustawy DBA z pewnością wpłynie na rynek pracy. Choć celem ustawy jest zapewnienie równości między pracownikami a osobami prowadzącymi działalność gospodarczą, pojawiają się obawy o jej praktyczną wykonalność. Może to prowadzić do zmniejszenia liczby zleceń dla osób prowadzących działalność gospodarczą lub ich ograniczenia.
Podsumowując, ustawa DBA w 2025 roku zmusi firmy do bardziej skrupulatnego przestrzegania przepisów dotyczących relacji z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą, co może przynieść korzyści, ale także stanowić wyzwania.
Wypełnij formularz newslettera i korzystaj ze specjalistycznej wiedzy ZA DARMO:
Kliknij w przycisk poniżej, aby przejść do formularza rozliczenia podatku dochodowego:
lub wypełnij inne formularze
Twoja księgowość w Holandii.
Firma zarejestrowana w Holandii pod numerem KvK 55752861
